Η ποίηση ήταν πάντα συνδεδεμένη με τα συναισθήματα του ανθρώπου. Και τι θα μπορούσε να εκφράσει καλύτερα παρά τον έρωτα; Από την αρχαιότητα συναντούμε πολλά ερωτικά ποιήματα, αλλά πλατωνικού και άλλα καθαρά σαρκικού έρωτα.
Αρχαία ερωτικά ποιήματα έχουν βρεθεί σε κάθε γωνιά της Γης, σε σπηλιές και τάφους της Αιγύπτου, στην αρχαία Ελλάδα, στη Μέση Ανατολή, σε πόλεις θαμμένες από τη σκόνη του χρόνου. Ακόμα και μέχρι σήμερα όμως η αρχαία ερωτική ποίηση συναρπάζει, καθώς αποκαλύπτει πτυχές των ανθρώπων που ίσως δε γνωρίζαμε.
Αρχαία ερωτικά ποίηματα από τη Σαπφώ
Η Σαπφώ, η σημαντικότερη Λυρική ποιήτρια της αρχαιότητας και μια από τις πιο σημαντικές ποιήτριες παγκοσμίως έγραφε, πολλούς αιώνες πριν, τυραννισμένη από τον έρωτα της για μια μαθήτρια…
Σαν άνεμος μου τίναξε ο έρωτας τη σκέψη,
σαν άνεμος που σε βουνό βελανιδιές λυγάει.
Ήρθες, καλά που έκανες, που τόσο σε ζητούσα,
δρόσισες την ψυχούλα μου, που έκαιγε ο πόθος.
Κι από το γάλα πιο λευκή,
απ’ το νερό πιο δροσερή,
κι από το πέπλο το λεπτό πιο απαλή.
Από το ρόδο πιο αγνή,
απ’ το χρυσάφι πιο ακριβή,
κι από τη λύρα πιο γλυκειά, πιο μουσική.
Πάει καιρός που κάποτε σ’ αγάπησα, Ατθίδα,
μα τότε μου ’μοιαζες μικρό κι αθώο κοριτσάκι.
Συ που μαγεύεις τους θνητούς, παιδί της Αφροδίτης,
απ’ όλα το καλύτερο εσύ ’σαι το αστέρι.
Κι από το γάλα πιο λευκή…
Το ποίημα αυτό της Σαπφούς μελλοποιήθηκε από τον Σπύρο Βλασσόπουλο και τραγουδήθηκε από την Αλέκα Κανελλίδου. Το τραγούδι έχει τίτλο Ατθίδα και το ακούτε στο εισαγωγικό βίντεο.
Ταις έμαις εταίραις (απόσπασμα)
“…και το γέλιο σου αχ που ξελογιάζει την καρδιά μου
σου τ’ ορκιζομαι.
γιατί μόλις παω να σε κοιτάξω
νιώθω ξάφνου να μου κόβεται η μιλιά μου…”
(αποδοση: Οδ.Ελυτης)
Αρχαίο ερωτικό ποίημα από τον Αρχίλοχο από την Πάρο
Ο Αρχίλοχος, ο αρχαιότερος λυρικός ποιητής της Ευρώπης γεννημένος στην Πάρο έγραφε γύρω στο 690πΧ:
Εγώ τόσα της έλεγα και τη παρθένα πήρα.
Τη πλάγιασα σιγά-σιγά στα χόρτα τ’ ανθισμένα,
τύλιξα το γυμνό κορμί στη μαλακή μου χλαίνη,
η αγκαλιά μου σφάλισε τριγύρω στο λαιμό της.
Κι έτρεμε απ’ το φόβο της σα το μικρό λαφάκι,
που τρέχει και το κυνηγούν οι κυνηγοί στο δάσο.
Κι η πεθυμιά του έρωτα σφίγγοντας τη καρδιά
σα σύννεφο πελώριο μου τύλιξε τα μάτια
κι έκλεψεν απ’ τα στήθια μου τη πιο γλυκιά πνοή.
Ερωτικό ποίημα – Ανακρέων
Και ο Ανακρέων έγραψε το παρακάτω ερωτικό ποίημα το 550πΧ:
Ο δαμαστής ο Έρωτας
κι η πορφυρή Αφροδίτη,
μαζί σου παίζουν βασιλιά
κι οι μαυρομάτες Νύμφες.
Σε σένα που συχνά γυρνάς
στις πιο ψηλές βουνοκορφές,
ευλαβικά προσπέφτω.
Τη προσευχή μου εισάκουσε
κι έλα κοντά σε μένα,
για να γενεί ό,τι ζητώ.
Τον Κλεόβουλο, Διόνυσε,
καλά να συμβουλέψεις,
τον έρωτά μου, βασιλιά,
για να δεχτεί τ’ αγόρι.Πάλι ο ξανθός ο Έρωτας
τη κόκκινή του μπάλα
μου πετά και με κεντρίζει
με τη νια παιγνίδι ν’ αρχινήσω,
που ’χει σαντάλια πλουμιστά.
Μ’ αυτή, μια και κρατά
απ’ τη τρανή τη Λέσβο
που ’ναι γεμάτη αρχοντικά,
σνομπάρει τ’ άσπρα μου μαλλιά
κι αλλού κοιτά και χάσκει…
Αρχαίο ερωτικό ποίημα από την Αίγυπτο
Ένα από τα πιο όμορφα ποιήματα που έχουν βρεθεί ποτέ ανήκει σε άγνωστο Αιγύπτιο ποιητή, που έγραφε το 1000 πΧ:
Ω, η καρδιά μου θα ήταν σκλάβα αν με αγκάλιαζε.
Κάθε κεφάλι γυρίζει -μοναδικό της σφάλμα-
να την κοιτάξει.
Ευτυχισμένος αυτός που στο τέλος θα τη σφίξει
στην αγκαλιά του,
πρώτος θα σταθεί ανάμεσα σ’ όλους τους νέους εραστές.
Το μάτι ακόμα την ακολουθεί
τη στιγμή που αυτή έχει κιόλας βγει απ’ το πεδίο του,
Μια μόνο θεά,
μοναδική.
Το αρχαιότερο ερωτικό ποίημα
Το αρχαιότερο ερωτικό ποίημα που έχει ανακαλυφθεί στον κόσμο πάντως βρέθηκε κατά τη διάρκεια ανασκαφής στα τέλη του 19ου αιώνα στην περιοχή Νιπούρ στην αρχαία Σουμερία, δηλαδή στο σημερινό Ιρακ.
Το ποίημα βρέθηκε γραμμένο πάνω σε πινάκιο μαζί με άλλες πινακίδες των Σουμερίων, όπου συνήθως καταγράφονταν ιστορίες και θρύλοι, δικαστικές αποφάσεις και κρατικά διατάγματα, καθώς και άλλες συμφωνίες.
Το πινάκιο ήταν φτιαγμένο από πηλό και χρονολογείται περίπου στο 2037 π.Χ. Θεωρείται λοιπόν το αρχαιότερο ερωτικό ποίημα που έχει βρεθεί ποτέ. Το έργο έχει εκτεθεί ήδη σε διάφορα μουσεία του κόσμου.
Γαμπρέ, αγαπημένε της καρδιάς μου,
σαν το μέλι γλυκιά είναι η ομορφιά σου.
Λιοντάρι, αγαπημένο της καρδιάς μου με μάγεψες.
’Ασε με να σταθώ τρέμοντας, μπροστά σου,
να σε αγγίξω με το χάδι μου.
Το χάδι μου είναι ακριβό,
πιο απολαυστικό είναι από την ομορφιά.
Σαν το μέλι με το γάλα.
Γαμπρέ, πες στη μητέρα μου,
θα σου δώσει λιχουδιές.
Στον πατέρα μου, θα σου δώσει δώρα.
Τη ψυχή σου να ζωντανέψω, ξέρω.
Γαμπρέ κοιμήσου στο σπίτι μας ως την αυγή,
τη καρδιά σου ξέρω πως να ευχαριστήσω.
Λιοντάρι κοιμήσου στο σπίτι μας ως την αυγή.
Εσύ, επειδή μ’ αγαπάς, κύριέ μου,
κύριε προστάτη μου, Σουσίν μου,
εσύ που ευφραίνεις τη καρδιά της Ενλίλ,
άγγιξέ με, με το χάδι σου.
